मतपेढीसाठी संकुचित राजकारण

तरुणांना ड्रग्जच्या व्यसनापासून वाचवण्यासाठी शाळांमध्ये झुम्बा खेळवण्याच्या निर्णयावर ठाम राहिल्याबद्दल केरळच्या डाव्या सरकारचे कौतुकच केले पाहिजे. झुम्बा हा नृत्य आणि संगीतावर आधारित एक एरोबिक क्रियाकलाप आहे. तो मनोरंजनाबरोबरच आरोग्यासाठी आणि विशेषत: तंदुरुस्तीसाठी योग्य मानला जातो. तो जगभरात लोकप्रिय आहे. तो उपयुक्त ठरल्याने त्याची लोकप्रियता वाढत आहे. झुम्बाकडे विद्यार्थी आणि तरुणांना आकर्षित करून त्यांना ड्रग्ज आणि इतर हानिकारक प्रवृत्तींपासून दूर ठेवता येते असा एक सामान्य समज आहे. झुम्बा हा जगभरातील तरुणांना, विशेषत: विद्यार्थ्यांना ड्रग्जपासून वाचवण्यासाठी घेतलेल्या अनेक उपायांपैकी एक आहे. जे चांगले आहे त्याचे कौतुक करण्याचे मोठे मन आणि धाडस असावे लागते. त्याचा अभाव राजकीय पक्षात आजकाल दिसत आहे.

याला लोकप्रिय करण्याचे श्रेय कोलंबियन फिटनेस ट्रेनर अल्बर्टो ‘बाटो’ पेरेझ यांना जाते. त्यांनी नृत्य आणि संगीताद्वारे लोकांना फिटनेसचे प्रशिक्षण देण्यास सुरुवात केली. जेव्हा या नवीन आणि अनोख्या पद्धतीची लोकप्रियता वाढली, तेव्हा त्यांनी एक कंपनी स्थापन केली. झुम्बाची लोकप्रियता वाढत असताना, विविध देशांनी त्यांच्या स्थानिक गाण्यांवर आणि संगीतावर ते वापरून पाहायला सुरुवात केली. भारतात हे बॉलीवूड चित्रपट गाण्यांसह देखील केले जाते. आपण याची माहिती गुगल सर्च करूनही मिळवू शकता आणि ते ऐकू शकता. महिला आणि वृद्धांनीदेखील ते योग्य असल्याचे म्हटले आहे.

अलीकडच्या काळात भारतातील विद्यार्थी आणि तरुणांमध्ये ड्रग्जच्या गैरवापराचा ट्रेंड वाढला आहे, हे नाकारता येत नाही. प्रथम, ईशान्येकडील राज्यांमध्ये मोठ्या संख्येने तरुण ड्रग्जच्या व्यसनाचे बळी ठरले. त्यानंतर, पंजाबमध्ये आणि आता इतर अनेक राज्यांमध्ये विद्यार्थी आणि श्रीमंत आणि गरीब तरुण ड्रग्ज घेत आहेत. रेव्ह पार्ट्या सामान्य होत आहेत. केरळमधील ड्रग्जच्या समस्येमुळे मुख्यमंत्री पी. विजयन यांनी शाळांमध्ये झुम्बा खेळण्याचा निर्णय घेतला, परंतु कट्टरपंथी मुस्लीम संघटनांना झुम्बामध्ये अश्लीलता आणि अनैतिकता दिसली.

केरळ सरकारच्या शाळांमध्ये झुम्बा खेळण्याच्या निर्णयाला अनेक मुस्लीम संघटनांनी विरोध केला. काहींनी म्हटले की मुले आणि मुली एकत्र नाचतील. काहींनी म्हटले की, हे आपल्या धार्मिक श्रद्धेच्या विरुद्ध आहे. केरळमधील काही विद्यार्थी आणि युवा मुस्लीम संघटनाही असेच म्हणतात. झुम्बाला वाढती अश्लीलता इत्यादी म्हणणाºया केरळमधील मुस्लीम संघटनांना योग आवडत नाही. त्यांच्यासाठी बुरखा हा एक उपयुक्त आणि धर्मनिरपेक्ष प्रकारचा पोशाख आहे, परंतु साडी हा फक्त हिंदू महिलांचा पोशाख आहे आणि कपाळावर टिळक आहे. तर अरे देवा.

स्वत:ला धर्मनिरपेक्ष म्हणवणाºया पक्षांचे नेते आणि त्यांच्या इंडिया आघाडीतील अशा कट्टरपंथी संघटनांविरुद्ध बोलण्यास त्यांना लाज वाटते. जर त्यांना संधी मिळाली तर ते जर आणि पण असे प्रश्न उपस्थित करून कट्टरपंथी संघटनांसोबत उभे राहण्यास पसंत करतात, कारण यामुळे त्यांची मतपेढी सुरक्षित होते. खरे तर, हे धर्मनिरपेक्ष भारताचे वास्तव आहे आणि म्हणूनच आणीबाणीच्या काळात संविधानाच्या प्रस्तावनेत जबरदस्तीने समाविष्ट केलेल्या धर्मनिरपेक्ष शब्दाचे निर्लज्जपणे समर्थन केले जात आहे हे आश्चर्यकारक नाही. जणू काही आणीबाणीपूर्वी भारत खूप सांप्रदायिक होता.

केरळमधील मुस्लीम संघटना झुम्बाच्या विरोधात उभ्या राहिल्या आहेत हे आश्चर्यकारक नाही. राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाशी संबंधित एका संघटनेनेही त्यात दोष शोधला आहे हे आश्चर्यकारक आहे. झुम्बा फिटनेस कार्यक्रम हा एक सांस्कृतिक आक्रमण आहे असे म्हटले आहे. ते या निष्कर्षावर कसे पोहोचले हे माहीत नाही. जाणूनबुजून किंवा नकळत ते कट्टरपंथी मुस्लीम संघटनांची बाजू घेत होते. पश्चिमेकडील सर्व काही वाईट आहे ही धारणा मूर्खपणाची आहे. जर असे असेल तर पश्चिमेकडील सर्व गोष्टी झुम्बाऐवजी योग का करू नये असे म्हणणाºयांनी सोडून दिल्या पाहिजेत का? योगाचे महत्त्व नाकारले जात नाही, परंतु झुम्बा ही एक एरोबिक क्रिया आहे जी विद्यार्थ्यांमध्ये सहज लोकप्रिय आहे हे देखील एक सत्य आहे. केरळ सरकारने सांगितले की, प्रत्येक मुद्द्याकडे सांप्रदायिक आणि धार्मिक दृष्टिकोनातून पाहिले जाऊ नये हे चांगले आहे. अर्थात केरळमध्ये हमासच्या दहशतवाद्यांचे कौतुक होत असतानाही त्यांनी हे बोलले असते तर बरे झाले असते.

केरळ हे देशातील सर्वात प्रगतीशील राज्य मानले जाते. ते आर्थिकदृष्ट्या तुलनेने समृद्ध आहे, परंतु येथे कट्टरतावाद वाढत आहे हे दुर्लक्षित करता येणार नाही. भारताला इस्लामिक देश बनवण्याचे स्वप्न पाहणारी पीएफआय येथे भरभराटीला आली आणि केरळमधील अनेक तरुण सर्वात भयानक दहशतवादी संघटना इस्लामिक स्टेटमध्ये सामील झाले.

समस्या अशी आहे की, मतपेढीसाठी, कधीकधी काँग्रेस कट्टरपंथी मुस्लीम संघटनांची बाजू घेते आणि कधीकधी सीपीआय- एम, सीपीआय इत्यादी. जर काँग्रेस आणि त्यांचे सहयोगी, जे स्वत:ला धर्मनिरपेक्षतेचे समर्थक म्हणवतात, ते धर्मनिरपेक्षतेबद्दल, म्हणजेच धार्मिक तटस्थतेबद्दल, म्हणजेच सर्व धर्मांमधील समानतेबद्दल थोडेसे प्रामाणिक असतील, तर त्यांनी केरळ सरकारचे कौतुक केले पाहिजे, जरी ते आज गप्प बसले असले तरी इकडेही लक्ष दिले पाहिजे. आज सगळीकडे झुम्बाचा अगदी जिममधूनही प्रसार होत असताना केरळने जर असा निर्णय घेतला असेल, तर त्याला विरोध न करता कौतुक करण्याचे धाडस बाकीचे पक्ष का करत नाहीत? ड्रग्जपेक्षा झुम्बा नक्कीच चांगला आहे, पण मतपेढीला धक्का लागू नये या लांगूलचालनासाठी ठेवलेली चुप्पी घातक आहे.