अमेरिकेचे ट्रम्प कार्ड

  अमेरिकेच्या राष्ट्राध्यक्ष पदाच्या निवडणुकीतील रिपब्लिकन पक्षाच्या उमेदवारी शर्यतीतील सर्वात पुढे असणारे डोनाल्ड ट्रम्प यांनी नुकतेच भारताबद्दल चांगले वक्तव्य केले आहे. ते म्हणाले, भारत आणि चीन यांची एकसारखी सुरुवात झाली. भारत चांगली प्रगती करत आहे, मात्र त्याबद्दल कोणी फारसे बोलत नाही. अमेरिकेसारख्या महासत्तेच्या निवडणुकीतील एक व्यक्ति अमेरिकेतील प्रगती, विकास आणि अन्य प्रश्‍नांपेक्षा भारताचे कौतुक करते याचा अर्थ समजून घेतला पाहिजे. हे अमेरिकेचे ट्रम्पकार्ड नेमके कशासाठी आहे हे समजून घेणे आवश्यक आहे. अमेरिकेत असलेल्या मूळच्या भारतीय नागरिकांना यामुळे आकर्षित करण्याचा हा प्रकार आहे काय याचा अभ्यास केला पाहिजे.   ट्रम्प नेमके काय म्हणाले हे लक्षात घेतले पाहिजे. ट्रम्प यांनी आतापर्यंत त्यांच्या भाषणात चीन, मॅक्सिको आणि जपान सारख्या देशांना अनेकदा फटकारले आहे. मात्र भारताबाबत त्यांचे धोरण अत्यंत सॉफ्ट राहिले आहे.  नुकत्याच सीएनएनला दिलेल्या मुलाखतीत ते म्हणाले आहेत की, इंडिया इज ग्रेट. भारत चांगली प्रगती करत आहे, मी पाहात आहे, की बरेच उद्योग भारतात शिफ्ट होत आहेत.’ २००७ मध्ये दिलेल्या एका मुलाखतीचा संदर्भ देताना ट्रम्प बोलत होते. मागच्या निवडणुकीत ट्रम्प यांनी मुस्लिम विरोधी वक्तव्य केले होते. नरेंद्र मोदी यांच्याबद्दल अमेरिकेतील भारतीयांना असलेले आकर्षण, त्यांच्या सभांना मिळणारा प्रतिसाद आणि अमेरिका स्थित भारतीय उद्योजकांचा मोदींकडे असलेला कल लक्षात घेता हा अमेरिकेतील मतदार आपल्याकडे खेचण्यासाठी मोदी, भारत यांच्या कामाकडे डोळ्यात तेल घालून लक्ष देणे आवश्यक आहे हे ट्रम्प यांनी ओळखले असावे.     अमेरिकेमध्ये गेल्या अध्यक्षपदाच्या निवडणुकीत प्रबळ उमेदवार म्हणून पुढे आलेल्या सारा पालिन यांचा कल त्यामानाने आता एका बाजूने झुकत असल्याचे दिसून येत आहे. पालिन यांनी जाहीर सभेत डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या उमेदवारीस पाठिंबा दर्शवून आश्चर्याचा धक्काच दिला आहे. पालिन यासंदर्भात बोलत असताना शेजारीच उभे असलेल्या ट्रम्पच्या चेहर्‍यावर हास्य फुलले होते.पालिनच्या या खेळीचा तिला काहीच फायदा होणार नाही. कारण ट्रम्प खासगी क्षेत्रातून पुढे आले आहेत, राजकारणातून नव्हे. दुसर्‍याच दिवशी पालिनने ट्रम्पच्या सभेत बराक ओबामांना तिच्या मुलाच्या अटकेवरून जबाबदार धरले. ट्रम्प यांचे प्रमुख स्पर्धक टेड क्रूज आहेत. ट्रम्प यांच्यासाठी हा आठवडा सुपर वीक ठरला. ते निवडणुकीत पुढे आहेत. परंतु त्यांच्या राज्यातील लोकांचे काय? लोव्हातील परिस्थिती कॅश करण्याचा ट्रम्प यांचा प्रयत्न आहे. तेथील सगळ्या कृती या ट्रम्पच्या पत्थ्यावर पडत आहेत. कारण आज लोव्हाच्या लोकांना प्रशिक्षण देण्याची गरज आहे. टेड क्रूज यांचा अक्षय इंधन देण्यास ठाम विरोध आहे. वास्तविक अक्षय इंधन ही सरकारच्या इथेनॉल कार्यक्रमाची संहिता आहे. लोव्हाच्या मका उद्योगासाठी इंधनाची गरज भासते. लोव्हामध्ये मक्याचे पीक घेणार्‍या शेतकर्‍यांना नेहमी तेथिल सरकारकडून मोठ्या प्रमाणावर मदत मिळते. १९९५ ते २०१२ पर्यंत तेथील शेतकर्‍यांना १ लाख कोटी रुपयांची सबसिडी मिळाली आहे. मात्र या मक्यामुळे इंधनांच्या किमती वाढतात. मक्याच्या शेतीमुळे पर्यावरणास हानी पोहोचते, असा काही विचारवंतांचा समज आहे. त्यामुळे या संघर्षाचा फायदा घेण्यासाठी भारतीयांना खूष करणे हा एक हुकमी एक्का आहे असे ट्रम्प यांना वाटते. भारत आणि चीन या दोन देशांची आपल्या वक्तव्यातून तुलना करून भारताची स्तुती करणे हा एक राजकारणाचा आणि सत्तेकडे जाण्याचा मार्ग आहे असे ट्रम्पना वाटते. याचे कारण अमेरिकेच्या मंदीच्या काळात चीनकडून अर्थसहाय्य घेण्याची नामुष्की अमेरिकेवर आली होती. हे सगळे सध्याच्या ओबामांच्या काळात घडले आहे. साहजिकच या सरकारी धोरणाचा पंचनामा करणे आणि चीनला शह देण्यासाठी भारताचे कौतुक करणे हेच एक ट्रम्प कार्ड यात दिसते.   ट्रम्प यांच्या धोरणाला, सरकारी धोरणाला जो विरोध होत आहेहे परंपरेच्या विरोधात असून साधारणत: नेते असाच मार्ग शोधत असतात हे बिंबवण्याचा प्रयत्न आहे. की ज्यायोगे लोव्हाच्या लोकांना येनकेन प्रकारे सहभागी करता येईल. डोनाल्ड ट्रम्प यांना तर आता खूप आनंद झाला आहे. गव्हर्नरांच्या म्हणण्यास अनेकांनी समर्थन दिले. अक्षय ऊर्जा असोसिएशनला प्रत्येक ठिकाणी बायोफ्युएल हवे आहे. उलट त्याचे प्रमाणही वाढवून मिळायला हवे. तिकडे ट्रम्प आपले भाषण तयार करण्यात मग्न आहेत. ते स्वत: त्यांचे भाषण लिहितात. ते देशात कोठेही जाऊ शकतात. ते सतर्क असे राजकारणी बनत आहेत. ओबामांना आपल्या रूपाने पर्याय निर्माण झालेला आहे हे बिंबवण्यासाठी ओबामांची जी पॉकेटस आहेत त्यामध्ये हात घालण्याचा हा प्रकार आहे.