सोमवार, १९ ऑक्टोबर, २०२०

चिरतारूण्याचे वरदान लाभलेली रेखा

   काही सौदर्य अशी असतात की ती जसजसे वय झाले तसे अधिकाअधिक सुंदर दिसत जातात. याला चिरतारुण्याचे वरदान लाभलेले सौंदर्य असे म्हटले जाते. असेच वरदान लाभलेली अभिनेत्री म्हणजे रेखा. आजोबा, बाबा आणि मुलगा अशा तिघांनाही वेड लावेल, आकर्षण वाटेल आणि प्रेमात पडायला लावेल असे तिचे वाढत्या वयाबरोबर वाढत जाणारे सौदर्य. या चित्रपटसृष्टीत पदार्पण केल्यावर तीला कोणी सुंदर आहे असे म्हणण्याचे धाडस करत नव्हते. कारण तो काळ वहिदा, शर्मिला टागोर, हेमा मालिनी अशा असंख्य तारकांनी गाजवलेला होता. या सौंदर्यवतींमधून आपली उत्तम अभिनेत्री, उत्तम तारका, उत्तम सुंदर तारका अशी उत्तरोत्तर प्रगती करत रेखा मोठी झाली. वाढत्या वयाबरोबर वाढता आत्मविश्वास हेच तिच्या सौंदर्याचे बलस्थान होते, आहे.

    रेखा हे चित्रपटसृष्टीतील नाव असले तरी तिचे खरे नाव भानुरेखा जेमिनी गणेशन आहे. आज तिचा जन्मदिवस. भानुरेखा गणेशन ऊर्फ रेखा ही एक भारतीय चित्रपट अभिनेत्री आहे असे नाही तर आत्मविश्वासाच्या जोरावर सर्व कसे प्राप्त करता येते, उपेक्षितांचे आयुष्य वाट्याला आले तर आपण आकर्षणाचा केंद्रबिंदू कसे रहावे हे तीच्या जीवनरेखेवरून जाणवते.
   रेखाने अनेक हिंदी चित्रपटांमध्ये उत्तम भूमिका केल्या. एक काळ असा होता की रेखा करेल ते सबकुछ. त्यामुळेच 1980 मध्ये प्रदर्शित झालेल्या ’फटाकडी’ या मराठी चित्रपटामध्ये ’कुठं कुठं जायाचं हनिमुनला..’ या लावणीवर तिने केलेले नृत्य प्रचंड गाजले. तीची दखल सरकारलाही घ्यावी लागली, त्यामुळे राष्ट्रपतींच्या विशेष अधिकाराने मे 2012 मध्ये तिची राज्यसभेवर नेमणूक झाली.
    रेखाचा जन्म 10 ऑक्टोबर 1954 साली चेन्नईत झाला. तिचे वडील जेमिनी गणेशन तमिळ अभिनेते होते आणि आई पुष्पावली तेलुगू अभिनेत्री होती. मोहन सैगल यांना त्यांच्या नव्या चित्रपटासाठी नव्या मुलीची जरूर होती. धीरेंद्र महाजनने रेखाचा मोहन सैगल यांच्याशी ओळख करून दिली. त्यांनी विचारले, ’तुला हिंदी बोलता येते?, तुला नाच येतो? ’ अशा प्रकारच्या सर्वच प्रश्नांची उत्तर रेखाने नकाराने दिली. रेखाच्या आईला चिंता वाटू लागली, तिने मोहन सैगलना म्हठले, की ’हिची स्क्रीन टेस्ट घ्या’. ते म्हणाले ’काही गरज नाही, ही मुलगी माझ्या आगामी चित्रपटत काम करेल.’
  ’सच है’च्या सेटवरती तेच झाले, पुण्याच्या फिल्म इन्टिट्यूटमधून अभिनय शिकून आलेला चित्रपटाचा नायक नवीन निश्चल म्हणाला, ’ही काळी मद्रासीण’ कुठून पकडून आणली?’ पण जेव्हा सिनेमा प्रदर्शित झाला, तेव्हा एकच हंगामा झाला. नवीन निश्चल हे जीतेंद्रसारखे उछल-उछल करून नाचण्याचा प्रयत्न करीत असताना या ’काळ्या मद्रासिणी’करिता गीत गात होते. ’कान में झुमका, चाल में ठुमका, लगे पचासी झटके, हो तेरा रंग है नशीला, अंग-अंग है नशीला. सिनेमागृहात प्रेक्षकांनी पडद्यावर नाणी फेकून या ’काळ्या मद्रासिणीचे स्वागत केले. आणि ’सच है’ बॉक्स ऑफीसवर यशस्वी झाला.
  त्यानंतर पुढच्याच वर्षी, 1971 साली, रेखाला तीन चित्रपट मिळाले, विनोद मेहराबरोबरचा ’एलान’, संजय खानबरोबरचा ’हसीनों के देवता’ आणि प्रेमेंद्रबरोबरचा ’साज और सनम’. 1972मध्ये ही संख्या पाच झाली, आणि तीही बड्या अभिनेत्यांबरोबर. गोरा और काला, गाँव हमारा शहर तुम्हारा (दोन्हींचे नायक - राजेंद्रकुमार), एक बेचारा (नायक - जीतेंद्र), रामपुर का लक्ष्मण (नायक - रणधीर कपूर) आणि जमीन आसमान (नायक - सुनील दत्त).
  1973 या वर्षी रेखाचे नऊ चित्रपट प्रदर्शित झाले. बहुतेक यशस्वी ठरले. बड्या हिरोंसह हृषीकेश मुखर्जींसारख्या बड्या दिग्दर्शकांबरोबरही रेखाला कामे मिळू लागली.
  1966 पासून तिने सिनेमात काम करायला सुरावात केली. रंगूला रत्नम नावाच्या तेलुगू सिनेमात तिने बालकलाकाराची भूमिका केली. 1970 मध्ये सावन भादों या चित्रपटापासून तिने मुख्य अभिनेत्री म्हणून काम करायला सुरुवात केली. रेखा यांनी हिंदीसोबतच तामिळ, तेलगू आणि कानडी भाषेत 180 हून अधिक सिनेमामंध्ये काम केले आहे. त्यांना चित्रपट क्षेत्रात अनेक सन्मान प्राप्त झाले आहेत.
  ‘खूबसूरत, खून भरी मांग, खिलाडियों का खिलाडी, उत्सव, मुकद्दर का सिकंदर आणि उमराव जान’ या चित्रपटांमधील रेखाच्या भूमिका विशेष गाजल्या.
  रेखाचे नाव समोर आले की अमिताभ बच्चन यांचे नाव येते. दोघांचे मधुर संबंध होते अशीही चर्चा होती. पण रेखानेे ज्या कोणाबरोबर काम केले त्या प्रत्येकाबरोबर तिने मनापासून काम करून आपले अस्तित्व दाखवून दिले. अमिताभ रेखा पेक्षाही जितेंद्र रेखा ही जोडी रूपेरी पडद्यावर गाजली होती. म्हणजे पद्मालयाचे जितेंद्रपट येण्यापूर्वी श्रीदेवी, जयाप्रदा यांच्याऐवजी रेखा, मोसमी, रिना रॉय असेच समीकरण होत होते. रेखाचे नंतरच्या काळातले चित्रपट हे अक्षरश: रेखापट होते. त्यात हिरो दुय्यम होत होता. खूबसुरत, झूटी, उत्सव, उमराव जान , अ‍ॅग्रीमेंट, कामसूत्र अ टेल ऑफ लव्ह हे खास रेखासाठी तयार केलेले चित्रपट होते.
   रेखाच्या चित्रपटांमध्ये अगर तुम ना होतेे,अनोखी अदा,
आक्रमण, आँचल,आप की खातिर, आलाप, इमान धरम,
एकही भूल, कर्तव्य, कलयुग, कश्मकश, कहानी किस्मत की,
काली घटा, खून पसीना, गंगा की सौगंध, गोरा और काला, घर हे चित्रपट तुफान गाजले होते. रेखा अमिताभ ही पडद्यावरची सुपरहिट जोडी 80 च्या दशकात असली तरी रेखाने आपली स्वतंत्र ओळख निर्माण केली. सुपरस्टारबरोबर पिंगा घालणारी अभिनेत्री अशी ओळख पुसून टाकण्यात तिने अखेरच्या टप्प्यात यश मिळवले होते. आपल्या श्वासांचा संवादफेक करताना कसा वापर करायचा याची तीची स्टाईल कायम लक्षात राहणारी अशीच आहे. समोर कोण कलाकार आहे याचा विचार न करता झोकून देउन काम करण्याचे तिने आयुष्यभर तंत्र सांभाळले. त्यामुळेच काम करताना नवा अनुभव आणि आत्मविश्वास याने ती उत्तरोत्तरही अधिक सुंदर होत गेली. म्हणजे पहिल्या चित्रपटात नवीन निश्चलसमोर काळी वाटणारी रेखा उत्तरोत्तर उजळत गेली आणि तीने संपूर्ण रूपेरी पडदाच उजळून टाकला. अगदी भल्याभल्यांना हेवा वाटेल असा चिरतारुण्याचा आशीर्वाद तिला प्राप्त झाला. आज सत्तरीच्या दिशेने प्रवास करणारी रेखाही तितकीच तरूण आहे.

कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत: